BEIRUT (AP) - Daraa była zubożałym, zaniedbanym miastem prowincjonalnym na polach uprawnych na południu Syrii, w przeważającej części sunnickiej zaścianki z dala od bardziej kosmopolitycznych miast w sercu kraju.
Ale w marcu 2011 roku jako pierwsza wybuchła przeciwko rządom prezydenta Baszara Assada. Decyzja Assada o zdławieniu początkowo pokojowych protestów pchnęła Syrię do wojny domowej, która zabiła ponad pół miliona ludzi, wypędziła połowę populacji z ich domów i wciągnęła zagraniczne interwencje wojskowe, które podzieliły kraj.
W dziesiątą rocznicę protestów The Associated Press rozmawiało z aktywistami z Daraa, którzy poświęcili swoje życie, aby dołączyć do marszów ulicznych, a następnie zapłacili cenę tortur i wygnania. Nie mogąc wrócić do domu, nadal z zagranicy wspierają sprawę, która, jak mają nadzieję, może zwyciężyć pomimo militarnych zwycięstw Assada.
Po dekadzie rozlewu krwi Daraa wraca pod panowanie Assada, ale tylko w niewielkim stopniu.
Kipiący urazami, nękany kryzysem gospodarczym i obfitujący w ugrupowania zbrojne uwięzione między Rosją, Iranem i rządem, miejsce narodzin powstania wciąż czuje się osadzone na krawędzi czynnego wulkanu.
18 MARCA
Agencje bezpieczeństwa Assada były wyraźnie zdenerwowane na początku 2011 r., Gdy powstania arabskiej wiosny obalały przywódców w Tunezji i Egipcie.
W Daraa funkcjonariusze wezwali znanych aktywistów i ostrzegli ich, aby niczego nie próbowali. Małe początkowe protesty zostały szybko odparte przez ochronę.
Potem w mieście pojawiło się graffiti. Jeden zwrócił uwagę wszystkich: „Twoja kolej nadeszła, doktorze”, nawiązanie do Assada, który był okulistą, zanim odziedziczył władzę po swoim ojcu Hafezie. Kiedy chłopcy, którzy napisali graffiti, zostali aresztowani i torturowani, populacja Daraa wybuchła gniewem.
18 marca demonstranci wymaszerowali z meczetów, napotkani ładując pojazdy ochrony. Poza głównym meczetem Omari w mieście siły bezpieczeństwa otworzyły ogień z ostrą amunicją, zabijając dwóch demonstrantów i raniąc co najmniej 20 innych.
Byli pierwszymi, którzy umarli w ciągu dekady śmierci.
Ahmed al-Masalmeh, wówczas 35-letni właściciel sklepu elektronicznego, był tego krwawego dnia w meczecie Omari. Pomagał w organizacji protestów, ściągał ludzi z okolicznych wiosek. Nie ustawał w tym, gdy wieki się rozszerzały i padało więcej „męczenników”. Kiedy siły bezpieczeństwa strzelały do protestujących obalających pomnik Hafeza Assada na głównym placu Daraa, pomógł unieść rannych. Osiem zmarło tego dnia.
Al-Masalmeh myślał, że żołnierze użyją tylko gazu łzawiącego i gumowych kul przeciwko protestom. Pomyślał, że w tym wieku władcom Syrii nie ujdzie na sucho to, co Hafez Assad miał w 1982 roku, zabijając tysiące ludzi, by stłumić bunt w mieście Hama.
„Myśleliśmy, że świat stał się małą wioską, z mediami społecznościowymi i stacjami satelitarnymi” - powiedział AP. „Nigdy nie spodziewaliśmy się, że poziom zabijania, brutalności i nienawiści do ludzi osiągnie taki poziom”.
Z Damaszku student uniwersytetu Nedal al-Amari oglądał w telewizji chaos 18 marca w swoim rodzinnym mieście.
Al-Amari, który właśnie skończył 18 lat, był synem posła z Daraa; to dzięki koneksjom ojca dostał się na stołeczny uniwersytet, gdzie studiował aktorstwo.
Al-Amari wskoczył do samochodu, pojechał autostradą i dotarł do domu, aby się przyłączyć.
Jego ojciec nie był szczęśliwy.
„Jeśli myślisz, że ten reżim upadnie z powodu krzyku lub milionów wrzasków, to nic nie wiesz o tym reżimie” - powiedział mu jego ojciec. „Jest gotowa odwrócić każdy kamień w tym kraju, aby pozostać przy władzy”.
Nastolatek odrzucił ostrzeżenie ojca. Czuł, że to rozmowa starszego pokolenia sparaliżowanego strachem od czasu bezwzględności Hafeza Assada w 1982 roku.
Młodzi nie dali się zastraszyć.
CRACKDOWN
Al-Amari, który mówił trochę po angielsku, podniósł aparat, ustawił dwa komputery i razem z przyjaciółmi stworzył centrum multimedialne. Było to jedno z pierwszych, które powstało wokół Syrii, informując świat o konflikcie.
Filmował marsze i śmiertelne ataki sił bezpieczeństwa na nie. Po raz pierwszy zobaczył martwe ciała. Powiedział, że to go zmieniło, tworząc poczucie nieustraszoności wzmocnione przez koleżeństwo z innymi aktywistami.
Ta brawura przerodziłaby się w traumę.
25 kwietnia 2011 r. Wojska zaatakowały miasto Daraa. Wewnętrzny krąg Assada porzucił wszelkie możliwe pojednanie.
W ciągu kilku dni al-Amari i jego koledzy zostali zatrzymani.
W areszcie pierwszą rzeczą, do jakiej zmuszony był al-Amari, było uklęknięcie na podłodze i pocałowanie zdjęcia Assada. Potem zaczęła się codzienna rutyna tortur. Bicie i rażenie prądem przez strażników - ale także więźniowie byli zmuszani do torturowania się nawzajem, bicia lub wbijania metalowych przedmiotów w odbyt.
„Byłbyś torturowany, kiedy (zmuszają cię do) torturowania innych” - powiedział al-Amari.
Przez cztery miesiące jego rodzice nie wiedzieli, gdzie jest, dopóki al-Amari nie został tak pobity, że prawie stracił wzrok. Zabrano go do szpitala wojskowego i przypadkiem zobaczył go kuzyn, który tam pracował. Niedługo potem został zwolniony i porzucony na ulicy.
W trakcie wojny ponad 120 000 osób zaginęło w podobny sposób w rządowych aresztach. Pod nieustannymi torturami tysiące osób zmarło. Dziesiątki tysięcy wciąż brakuje.
Al-Amari wyłonił się jako złamana i udręczona dusza. Spędził miesiąc dochodząc do siebie w na wpół zbombardowanym domu swojej rodziny, a jego matka spała obok niego, aby dotrzymać mu towarzystwa.
W międzyczasie powstawały zbrojne grupy opozycyjne, by stawić czoła represjom. Brat Al-Amari dołączył do jednego.
Al-Amari z powrotem podniósł aparat i opisał bitwy. Odrzucił ostrożność, nie ukrywając już swojego imienia. W całym kraju, wraz ze wzrostem okrucieństwa, rosła także sekciarska gorączka między buntem w większości sunnickich muzułmanów a państwem Assada skupionym na jego alawickiej mniejszości.
„Mój strach zamienił się w złośliwość i nienawiść. Nienawidziłem szyitów, nienawidziłem alawitów ”, powiedział al-Amari.
Kiedy czterech kuzynów al-Amariego w Damaszku zostało zatrzymanych, stało się jasne, że rodzina zapłaci cenę za jego działalność. Ojciec uderzył go, zły i przestraszony, i powiedział mu, że czas już iść. Od tamtej pory nikt nie słyszał o kuzynach.
22 grudnia 2011 r. Al-Amari opuścił Syrię. Po kilku latach w Libanie dotarł do Turcji. Stamtąd dołączył do masowej fali Syryjczyków oraz innych uchodźców i migrantów, którzy w 2015 roku setkami tysięcy przepłynęli małymi łodziami na niebezpiecznych wycieczkach morskich z Turcji do Grecji.
PEŁNE KOŁO
W szczytowym okresie 2013 i 2014 bunt kontrolował większość Syrii na wschód od Eufratu, części prowincji Daraa i znaczną część północy. Walczył o wszystkie większe miasta, a nawet zagroził Damaszkowi z okolicznych wsi.
Siły Assada przeprowadzały naloty, niszczące bomby beczkowe i ataki chemiczne. Fala odwróciła się, gdy jego sojusznicy, Moskwa i Teheran, wkroczyli bezpośrednio, najpierw Iran z ekspertami wojskowymi i sojuszniczą milicją szyicką, a następnie Rosja ze swoimi samolotami bojowymi.
Oblężenia i kampanie militarne przeciwko miastom i miasteczkom będącym w posiadaniu opozycji spłaszczyły dzielnice i spowodowały uległość ludności. Kiedy rząd odzyskał północne miasto Aleppo w 2016 roku - niszcząc prawie połowę z niego - oznaczało to koniec militarnego zagrożenia rebelii dla rządów Asada.
Na północnym zachodzie opozycja została zamknięta w kurczącej się enklawie skupionej wokół prowincji Idlib, zdominowanej przez islamskich bojowników i która przetrwała tylko dzięki tureckiej protekcji.
Na południu siły rządowe wspierane przez Rosję opanowały prowincję Daraa w sierpniu 2018 roku.
Podczas ponownego schwytania Daraa była daleka od kontroli.
Doszło do wyjątkowego układu, w którym pośredniczyła Rosja, częściowo z powodu nacisków ze strony Izraela, który nie chce irańskich milicji na progu, oraz Jordanii, która chce pozostawić otwarte przejścia graniczne.
W niektórych częściach prowincji Daraa za bezpieczeństwo nadal odpowiadali bojownicy rebeliantów, którzy zgodzili się na „pojednanie”. Niektórzy wstąpili do 5. Korpusu, który jest technicznie częścią armii syryjskiej, ale jest nadzorowany przez Rosję. Na tych obszarach powróciły instytucje państwowe i miejskie, ale siły rządowe pozostały na dystans.
Gdzie indziej wojska rosyjskie i rządowe wspólnie dowodzą w rozwodnionej władzy rządowej. Resztę sprawuje rząd, a rozlokowano armię syryjską i bojówki wspierane przez Iran.
Zorganizowana obecność opozycji daje pole do protestów i otwartego nastroju antyrządowego, które trudno znaleźć gdzie indziej. Niektórzy rebelianci odrzucili umowę z Rosją i prowadzą powstanie na niskim szczeblu.
Według Syryjskiego Obserwatorium Praw Człowieka seria zabójstw, głównie dokonanych przez rebeliantów, spowodowała śmierć ponad 600 osób od czerwca 2019 roku. Zmarli to żołnierze rządowi, pro-irańska milicja, rebelianci, którzy podpisali umowy z Rosją oraz burmistrzowie i pracownicy miejscy uważani za lojalnych wobec rządu.
Ta niestabilna mieszanka kreśli możliwy scenariusz dla bliskiej przyszłości Syrii: wojna, w której Assad może zdominować, ale nie może jej od razu wygrać, obce mocarstwa próbują połączyć układy, a ludność wciąż kipi od sprzeciwu i tonie w kryzysie gospodarczym.
Aby dać pozór normalności i uspokoić zagranicznych zwolenników, Assad planuje wybory prezydenckie tego lata - w których jest jedynym kandydatem.
Siły Assada są zbyt wyczerpane, aby poradzić sobie z kolejną rewolucją, powiedział Hassan Alaswad, wybitny prawnik-aktywista z Daraa, który uciekł z kraju. Obecnie w Niemczech pozostaje zaangażowany w działalność opozycyjną w Syrii.
Wśród populacji Daraa „nie ma już czegoś takiego jak strach” - powiedział Alaswad. W mieście Tafas rosyjski generał spotkał się z miejscowymi notablami i zapytał ich, czy będą głosować na Asada w nadchodzących wyborach. Wszyscy odmówili, nazywając go zbrodniarzem wojennym.
Daraa była świadkiem częstych masowych protestów przeciwko rządowi i Iranowi, co odzwierciedla rosnące zaniepokojenie rosnącymi wpływami Teheranu. Wspierane przez Iran milicje werbują młodych mężczyzn, których przyciąga stabilna pensja. Rodziny lojalne wobec rządu lub wspieranych przez Iran bojowników podobno osiedlają się w wioskach na południu. Handlarze powiązani z Assadem i Iranem wykorzystali nędzę w Dara, aby wykupić ziemię, powiedział al-Amari. Mówi się, że pro-irańskie milicje zachęcają lokalnych muzułmanów sunnickich do przejścia na szyizm.
Jednak społeczeństwo jest również wyczerpane załamaniem gospodarki w całej Syrii. Inflacja się rozwija, a miejsc pracy jest niewiele. Handel i rolnictwo są załamane, a infrastruktura zniszczona.
„Młodzi mężczyźni, którzy nadal przebywają w Syrii, żyją w rozpaczy” - powiedział al-Masalmeh, który uciekł do Jordanii w 2018 roku, ale pozostaje zaangażowany w działalność aktywistów w kraju. „Zainwestujemy w rozpacz ... aby wznowić rewolucję”.
___
NA WYGNANIU
Obecnie Al-Amari mieszka w Niemczech, ucząc się języka i mając nadzieję, że pójdzie na uniwersytet. Mówi o konflikcie w Syrii i swoich doświadczeniach z torturami oraz o pracach dokumentujących zbrodnie przeciwko cywilom.
Cieszy się wolnością w Niemczech - jako uchodźca ma więcej wolności niż większość osób żyjących pod autorytarnymi reżimami świata arabskiego, podkreśla.
Nadal zmaga się ze swoją traumą. „Czasami wspomnienia są tak trudne, kiedy przypominam sobie, jak byłem torturowany, nienawidzę wszystkiego, co jest alawitami na powierzchni ziemi” - mówi - nawet jak sam sobie mówi, że nie każdy Asad wspierany przez alawitów. Martwi się o „shabiha”, czyli lojalistów reżimu, mieszkających wśród uchodźców w Europie, których dysydenci obawiają się, że atakują ich.
I jest nierozerwalnie splątany z domem. Al-Amari nie widział swojej rodziny od 10 lat. Wciąż płacze, gdy mówi o domu. Na jego przedramieniu wytatuowana jest data pierwszych protestów 18 marca.
„Żyjemy i nie żyjemy” - powiedział.
przetlumaczono przez translator GoogleGR
zrodlo:apnews.com
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz