Tarik Cyril Amar, historyk z Niemiec pracujący na Uniwersytecie Koç w Stambule, zajmujący się Rosją, Ukrainą i Europą Wschodnią, historią II wojny światowej, kulturową zimną wojną i polityką pamięci
Alexander Boris de Pfeffel Johnson, alias Boris Johnson, alias BoJo – były brytyjski premier, minister spraw zagranicznych, burmistrz Londynu, przywódca Partii Konserwatywnej (torysów) i wreszcie poseł do parlamentu – promuje swoje nadchodzące wspomnienia . Pod tytułem „Unleashed” wydawca obiecuje, że nie będzie to żadne wspomnienie premiera. Choć raz możemy w to niemal uwierzyć, nawet jeśli mówi to Johnson.
Rzeczywiście, kariera polityczna BoJo – nad którą niestety nie mamy jeszcze powodu się zastanawiać – pozostawiła ślad czegoś źle „rozpętanego”, czyli czegoś w najgorszym stylu filmu o potworach: Pomyśl „Godzilla Przyjeżdża do Londynu”, ale bez uroku udawania.
Od czego w ogóle zacząć? Dlaczego nie na końcu: w tym momencie arcy-tory Johnson jest wyraźnie nieobecny w trwających wyborach w Wielkiej Brytanii, chociaż są one w pełnym toku. Nie zapominajmy, pełną parą w stronę katastrofy dla konserwatystów z BoJo: sondaż przeprowadzony przez The Economist przewiduje, że torysi stracą 179 mandatów z 371, które zdobyli w 2019 r.; oznacza to redukcję prawie o połowę. Z drugiej strony, wydaje się, że Partia Pracy jest na dobrej drodze do zdobycia 381 lub więcej mandatów. Innymi słowy, nadchodzi historyczne osunięcie się ziemi, które pogrzebie torysów.
A jednak, w obliczu desperackiej walki o przetrwanie polityczne i pomimo połowicznych zaprzeczeń, Johnson przeważnie milczy, uciekając ze szlaku kampanii. Z pewnością jednym z powodów jest jego przerośnięty, nawet jak na standardy polityków, egotyzm. Johnson nigdy nie należał do osób, które chciałyby kogoś pozyskać dla swojego zespołu. Najprawdopodobniej nadal planuje powrót, ale ten przeczekuje. A poza tym zdarza mu się nienawidzić Rishiego Sunaka, obecnego, niezwykle niepopularnego premiera torysów. Dodatkowym bonusem jest obserwowanie z boku, jak Sunak zostaje uderzony.
Niektórzy obserwatorzy uważają, że jest po prostu zbyt zajęty zarabianiem pieniędzy na przemówieniach, a wkrótce na swoich wspomnieniach, które z pewnością dostarczą wielu lukratywnych niedyskrecji i sensacji. A potem były także jego niedawne 60. urodziny, z których skorzystała jego od dawna cierpiąca żona Carrie – wierność nigdy nie była mocną stroną BoJo, nawet w życiu prywatnym – zaznaczyła to, wręczając mu trzy drewniane rzeźby słoni. W niektórych kulturach to zwierzę symbolizuje pamięć, która nigdy nie puszcza.
Zapewniamy, że jednym z powodów, który nie powstrzymuje BoJo, jest fakt, że jest on politykiem w Wielkiej Brytanii najbardziej nękanym skandalami – a w brytyjskim establishmentu politycznym zatrutym snobizmem, wbijaniem noży w plecy i korupcją jest to całkiem osiągnięcie.
Kluczowym powodem, dla którego Johnson musiał zrezygnować – w końcu i po nieprzyzwoicie zawziętym oporze – najpierw ze stanowiska premiera w 2022 r., a potem nawet z mandatu w Izbie Gmin w 2023 r., jest to, że nieznośnie często przyłapywano go na kłamstwie. Został zmuszony do opuszczenia urzędu premiera, a później parlamentu, z powodu skandalu zwanego „Partygate”: podczas pandemii Covid-19 organizował nielegalne, pijackie imprezy w swojej rezydencji przy Downing Street 10, podczas gdy zwyczajny Brytyjczyków poddano surowym ograniczeniom; a następnie w dalszym ciągu zaprzeczał faktom, rażąco i wielokrotnie okłamując nie „tylko” brytyjską opinię publiczną, ale także Izbę Gmin. Specjalnie powołana komisja stwierdziła, że BoJo obraził parlament.
Oprócz egotyzmu pogarda jest prawdopodobnie najważniejszą cechą charakteru Johnsona. Zasady – czy to prawne, czy moralne – są dla innych, a inne liczą się tylko w takim stopniu, w jakim można je wykorzystać do zaspokojenia nienasyconego pragnienia Johnsona sławy, władzy i, tak naprawdę, jakiejkolwiek formy gratyfikacji, o której możesz pomyśleć – a niektórych nie powinieneś Do.
Utalentowany populista, mający talent do przyciągania uwagi zwykłych ludzi, w rzeczywistości jest niemal karykaturą zepsutego, zaabsorbowanego sobą „toffa”, typowego przedstawiciela najgorszego, co mają do zaoferowania Brytyjczycy, a konkretnie angielska klasa wyższa. Urodził się i wychował w przywilejach. Po ukończeniu Eton rozpoczął naukę w Balliol College w Oksfordzie. Chociaż jest to doskonała uczelnia dla wielu, którzy tam chodzą, aby faktycznie studiować, tak nie było w przypadku Johnsona. Był tam, aby wziąć udział w ekskluzywnym klubie Bullingdon, nawiązywać kontakty i zajmować się polityką na początku kariery. Podczas gdy inny były brytyjski premier – nietaktownie i wprowadzająco w błąd – przypisywał absolwentom Balliol „wyższość bez wysiłku”, Johnson był typem „wyjątkowej bezwysiłku”.
BoJo ma starannie pielęgnowaną stronę klauna: znak firmowy, fałszywe, dzikie włosy; żartobliwe rechoty; dobrze wyćwiczone sztuczne jąkanie się klasy wyższej, tak przesadzone, że zawsze jest nieco komiczne, choć w pozbawiony wesołości sposób. Ale to jest zły klaun. Poza jego konkretnymi skandalami, choć skalnymi, istnieją jego polityki, które wyrządziły – to prawda, często we współudziale z innymi – ogromne szkody zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i poza nią.
Nie jedynym, ale najbardziej oczywistym przykładem tego, jak wniósł burzliwą kulę do własnego kraju, którego twierdzi, że jest patriotą, jest jego demagogiczna promocja Brexitu w 2016 roku. Pomógł złożyć fałszywe obietnice na fałszywych obietnicach. Czy ktoś pamięta te setki milionów funtów, które po brexicie trafią do brytyjskiej NHS? Te „słoneczne wyżyny” do naśladowania? Przyszłość Wielkiej Brytanii jako „buccaneering Britain”, zwinnej, dziarskiej potęgi handlu światowego, wyzwolonej z całej tej złej biurokracji UE, która będzie mogła zarabiać wszędzie, gdzie tylko nadarzy się okazja? Kiedy w 2019 r. poprowadził konserwatystów do masowego zwycięstwa (wzmocnionego jednak przez sabotaż skrzydła Partii Pracy Starmerite przez własnego kandydata Jeremy’ego Corbyna), złożył jedyną obietnicę, której dotrzymał, a mianowicie „dokończyć brexit”.
Jednak kiedy już to uczyniono, jego rzeczywiste konsekwencje – cztery lata po formalnym zakończeniu Brexitu w styczniu 2020 r. – zamieniły się w wielkie rozczarowanie. UE, powiedzmy sobie jasno, jest teraz tak zepsuta, jak tylko może być: uległy dodatek do upadającego, ale żwawego imperium Waszyngtonu+, niedemokratyczny do szpiku kości, przywiązany do elitarnej polityki oszczędnościowej i utknięty w geopolitycznym i gospodarczym bagnie z powodu posłusznego podążania za USA w swojej wielkiej eurazjatyckiej krucjacie przeciwko Rosji. Nie oznacza to jednak, że pozostawienie brukselskiego potwora było dla Wielkiej Brytanii dobrym pomysłem.
Z geopolityki brexit był bezużyteczny, ponieważ Londyn jest, jeśli w ogóle, jeszcze bardziej wojowniczy wobec Moskwy niż Waszyngton, co jego pionierska rola w umożliwieniu Ukrainie uderzenia w głąb Rosji zachodnią bronią pokazała ponownie dopiero niedawno. Więc nie ma tu żadnych plusów.
Jeśli chodzi o gospodarkę, kluczową, jeśli nie główną kwestię dla wyborców „o wyjściu”, brexit był więcej niż bezużyteczny: do stycznia 2023 r. badania podsumowane w The Economist wykazały, że brexit zmniejszył brytyjski PKB o 6% i 11% z inwestycji, ponieważ w porównaniu z modelami symulującymi świat bez brexitu oraz że w latach 2020 i 2021 średnie ceny żywności rosły o około 3% rocznie.
Można oczywiście spierać się co do metod i danych tych i podobnych badań. Co więcej, ocenę rzeczywistego wpływu Brexitu na gospodarkę w świecie komplikuje fakt, że pewne brytyjskie problemy wystąpiły przed nim – na przykład z wydajnością i inwestycjami – oraz że miały na to wpływ także inne czynniki, przede wszystkim pandemia Covid-19, a następnie wojna w oraz nad Ukrainą i autodestrukcyjną reakcją Zachodu na nią.
Jednak dwie rzeczy nie podlegają wątpliwości: brexit zdecydowanie nie był tak szybkim i niemal utopijnym sukcesem, jaki wciąż sprzedawali zwolennicy Brexitu, z Johnsonem wśród najgłośniejszych. Po drugie, ta wyraźna rozbieżność między tym, co obiecano, a tym, co się wydarzyło, sprawiła, że wielu Brytyjczyków zmieniło zdanie. W 2016 r. 52% głosowało za opuszczeniem UE, a 48% za pozostaniem w UE. Jak dotąd sondaż pokazuje, że ponad 60% uważa, że Wielka Brytania „postąpiła źle”, podejmując decyzję o rezygnacji, podczas gdy mniej niż 40% uważa, że brexit był słuszną decyzją. Co najmniej jeden brytyjski ekspert ds. sondaży, John Curtice, uważa, że główną przyczyną tej zmiany jest gospodarka (a nie obawy związane z imigracją).
Jeśli jego wkład w brexit był najgorszym pojedynczym ciosem, jaki Boris Johnson zadał swoim współobywatelom, jego wtrącanie się w konflikt na Ukrainie nadal pozostaje jego najbardziej krwawym fiaskiem. Brexit zrujnował Wielką Brytanię, ale niepowodzenie w uniknięciu wojny lub jej szybkim zakończeniu całkowicie zdewastowało Ukrainę. Być może długoterminowe szkody wyrządzone przez brexit zostaną w przyszłości naprawione albo poprzez ponowne wejście Wielkiej Brytanii do UE (lub być może jej części, na przykład Szkocji), albo poprzez inne twórcze manewry. A poza tym sama UE jest w tak poważnych tarapatach, że jej przyszłość też nie jest do końca jasna. Jednak szkody wyrządzone na Ukrainie są w dużej mierze nieodwracalne: zmarli nie ożyją, wiele osób wysiedlonych za granicę nie powróci, a kraj najprawdopodobniej utraci na zawsze znaczne terytoria.
Jednak nawet jeśli konflikt już się eskalował na większą skalę, od wiosny 2022 r. większości z nich można było jeszcze uniknąć. Następnie, między lutym a kwietniem, Rosja i Ukraina prawie osiągnęły realne porozumienie pokojowe. Do czasu, gdy negocjacje te osiągnęły szczyt w Stambule, według Aleksandra Chalyi leżał już „bardzo realny kompromis”: „W połowie kwietnia, pod koniec kwietnia, byliśmy już bardzo blisko sfinalizowania naszej wojny z niektórymi pokojowe rozstrzygnięcie.” Ale potem wszystko się rozpadło, szybko i – przynajmniej do tej pory – nieodwracalnie: porozumienie pokojowe, które można było zapamiętać jako wzorowo szybkie i skuteczne, zostało odrzucone. Wojna, która mogła wejść do historii jako zła i niepotrzebna, ale ostatecznie krótka i stosunkowo niewielka, przerodziła się w najgorszy pożar w Europie od czasów II wojny światowej (tak, już zdecydowanie gorszy niż wojny jugosłowiańskiej secesji z lat 90-tych).
BoJo odegrał rolę w tej straszliwej porażce. Nie był wystarczająco potężny, żeby być uczciwym, aby spowodować to sam. W istocie służył – z entuzjazmem – jako posłaniec Stanów Zjednoczonych i ich zbiorowego Zachodu. Nie zmienia to jednak faktu, że wziął na siebie, z własnej woli, wykorzystanie swoich znacznych umiejętności wdzięku i pochlebstw (Trochę więcej pompatyki Churchilla, proszę pana?), aby pomóc przekonać Władimira Zełenskiego, nieszczęsnego prezydenta Ukrainy , porzucić negocjacje z prawie sfinalizowaną umową i zamiast tego kontynuować walkę. Od dawna i realistycznie twierdził to prezydent Rosji Władimir Putin, a obecnie potwierdza je David Arakhamia, kluczowy członek ukraińskiego zespołu negocjacyjnego (a także główny doradca Zełenskiego). Nawet niedawny artykuł w „Foreign Affairs” na temat tych negocjacji, choć starał się odwrócić uwagę od tych żenujących faktów, nie mógł ich nie potwierdzić.
Autorzy „Foreign Affairs” Samuel Charap i Siergiej Radczenko mają jednak rację co do tego, że strona ukraińska nie musiała słuchać ani Johnsona, ani Zachodu w ogóle. W szczególności Zełenski miał to, co obecnie nazywamy „agencją”. Mógł i powinien był postawić swój kraj na pierwszym miejscu, zwłaszcza gdy zobaczył dwie rzeczy: że Rosja nie blefuje, a jednocześnie jest gotowa na rozsądny kompromis. W tym sensie pokój zawiódł wiosną 2022 r., ponieważ dwóch teatralnych egomanów spotkało się w niewłaściwej sytuacji i w niewłaściwym czasie. Jeden z nich ma zamiar opublikować swoje egoistyczne wspomnienia; drugi jest nadal zajęty unikaniem ponownego podjęcia pracy tam, gdzie zostawił rzeczy wiszące w Stambule.
Stwierdzenia, poglądy i opinie wyrażone w tej kolumnie są wyłącznie oświadczeniami autora i niekoniecznie odzwierciedlają stanowisko RT.
Przetlumaczono przez translator Google
zrodlo:https://www.rt.com/news
