AUTOR: TYLER DURDEN
Greg Miller z FreightWaves,
Rosja grozi wycofaniem się z Inicjatywy Zbożowej Morza Czarnego 18 maja, blokując ukraiński eksport kukurydzy i pszenicy drogą morską. Unia Europejska zakazała eksportu ukraińskiego rolnictwa do sąsiedniej Rumunii, Bułgarii, Polski, Węgier i Słowacji do 5 czerwca, z możliwością przedłużenia do końca roku, ze względu na lokalną presję cenową. Rurociąg Togliatti-Odessa, kluczowy kanał rosyjskiego eksportu amoniaku – ważnego surowca nawozowego – pozostaje niedostępny.
CNBC ostrzegło niedawno, że "podstawowe bezpieczeństwo żywnościowe dziesiątek milionów ludzi na całym świecie wisi na włosku". Organizacja Narodów Zjednoczonych podkreśliła, że Black Sea Grain Initiative jest "krytyczna" i pomaga "powstrzymać głód".
Ceny produktów rolnych i nawozów wzrosły po rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Czy świat zmierza ku nowemu kryzysowi inflacji żywności?
Nie tym razem, według agencji raportowania cen towarów Argus. Globalne przepływy handlowe ewoluowały w ciągu ostatnich 14 miesięcy, dostosowując się do ryzyka wojny. Na ratunek przyszła żegluga oceaniczna, kursująca nowymi trasami: od masowców przewożących pszenicę, kukurydzę i nawozy, przez zbiornikowce do przewozu gazu płynnego (LPG) załadowane amoniakiem, po tankowce transportujące olej słonecznikowy.
"Rynki znajdują sposób", powiedział Mike Nash, starszy redaktor rynków nawozów w Argus, podczas prezentacji w czwartek. Powiedział, że skutki geopolityczne już "w dużej mierze się rozegrały".
Nowe zagrożenia nie podnoszą cen surowców
Rola Ukrainy na rynkach światowych uległa erozji, nawet gdy jej eksport przeniósł się drogą lądową do sąsiednich krajów i opuścił statkiem przez korytarz Morza Czarnego. W związku z tym utrata ukraińskiego eksportu miałaby teraz znacznie mniejszy wpływ na nabywców niż w momencie wybuchu wojny.
Dowodem są ceny. Ceny surowców rolnych nie tylko gwałtownie spadły od powojennego szczytu, ale nie rosną wraz z pojawieniem się nowych zagrożeń dla ukraińskiego eksportu.
Według Jade Delafraye, globalnego kierownika redakcyjnego Argus ds. rolnictwa, "Sytuacja na Ukrainie miała duży wpływ na rynki zbóż, nasion oleistych i oleju roślinnego w ciągu ostatniego roku. Ale w tej chwili udział Ukrainy w podaży tych rynków został znacznie zmniejszony. A te rynki są dobrze zaopatrzone.
"Dlatego obawy i niepewność co do tego, czy Ukraina będzie w stanie kontynuować eksport, nie są obecnie wystarczające, aby podnieść ceny".
W piątek w Stambule odbyło się spotkanie personelu technicznego korytarza Morza Czarnego w celu omówienia przedłużenia umowy. Nie osiągnięto porozumienia.
Liczba tranzytów czarnomorskich z Ukrainy spadła jeszcze przed decyzją o przedłużeniu umowy o korytarzu. W ostatnim tygodniu tylko sześć statków opuściło ukraińskie porty. "To gwałtowny spadek w stosunku do miejsca, w którym byliśmy kilka miesięcy temu, ze szczytem 55 statków [w ciągu tygodnia] we wrześniu" – zauważył Delafraye.
Eksport rosyjskiej pszenicy osiąga rekordowy poziom
Kiedy porty zostały zamknięte w pierwszych dniach wojny, Ukraina eksportowała swoją pszenicę, kukurydzę i jęczmień drogą lądową przez Rumunię, Węgry, Słowację i Polskę. Od sierpnia ubiegłego roku rozpoczął eksport zbóż – głównie kukurydzy – przez korytarz Morza Czarnego.
Ceny pszenicy początkowo wzrosły po wybuchu wojny, a następnie "spadły", powiedział Delafraye.
Powrót ukraińskiego eksportu nie był głównym motorem spadku. Rekordowe uprawy pszenicy w Rosji i Australii były głównymi czynnikami. "Rosja była w stanie eksportować na rekordowym poziomie i zdobyć udział w rynku" - powiedziała.
Departament Rolnictwa USA przewiduje obecnie, że globalny eksport pszenicy wyniesie 212,7 ton w roku gospodarczym 2022-23 (który kończy się 30 czerwca), co stanowi wzrost o 5% rok do roku. Rosja jest największym eksporterem, przewiduje się, że wyśle 45 milionów ton - wzrost o 36% rok do roku.
Najgorszy scenariusz dla ukraińskiego eksportu
Delafraye odniósł się do najgorszego scenariusza, w którym eksport morski z Ukrainy spadnie do zera. Nawet w tym przypadku "nie ma prawdziwych obaw [...] o tym, czy globalny rynek poradzi sobie bez ukraińskich wolumenów" - powiedziała.
W bieżącym roku gospodarczym pozostały "duże ilości [pszenicy] do wywozu" z Rosji, Rumunii, Bułgarii, Kanady i Australii. W roku gospodarczym 2023-24 silne zapasy końcowe powinny pozwolić UE, Rosji i Australii na zwiększenie eksportu w celu pokrycia niedoboru pszenicy.
Ceny kukurydzy również spadły ze szczytu po inwazji, "choć nie tak bardzo jak pszenicy, pomimo faktu, że większość ukraińskiego eksportu przez korytarz i drogą lądową to eksport kukurydzy", powiedział Delafraye.
Gdyby eksport ukraińskiej kukurydzy został zablokowany, ilości zastępcze mogłyby być eksportowane przez USA, Brazylię i Argentynę. "Spodziewamy się, że kolejne zbiory zderzaków wyjdą z Brazylii" - powiedziała.
"Po stronie kukurydzy, ponownie, utrata ukraińskich wolumenów w najgorszym przypadku może zostać zrekompensowana gdzie indziej. To, co dzieje się z korytarzem w tej chwili, nie zmienia już cen i świat byłby w stanie sobie z tym poradzić.
Efekt żeglugowy korytarza Morza Czarnego
"Światowe ceny kukurydzy i pszenicy nadal spadają, a obecnie spadły poniżej poziomów sprzed wojny, co wskazuje na poprawę dostępności ładunków" - powiedział w czwartek dom maklerski Braemar.
Według Braemara, Chiny są największym pojedynczym miejscem docelowym dla statków przewożących ukraińskie zboże przez korytarz Morza Czarnego, a następnie kraje Europy Zachodniej, a w mniejszym stopniu Afrykę Północną, Indie i Bangladesz.
Od początku istnienia Inicjatywy Zbożowej Morza Czarnego z Ukrainy wypłynęły łącznie 764 suche masowce przewożące 27,8 mln ton zboża.
Braemar powiedział, że 386 lub 50% statków to Handysize (mniejsze masowce o nośności 10 000-39 999 ton nośności lub DWT), 216 lub 28% to Panamaxy (58 000-78 999 DWT), a 162 lub 22% to Supramaxy lub Ultramaxy (50 000-69 999 DWT).
Większość eksportu do Chin została przetransportowana na pokładzie Panamax, tworząc "znaczący dodatkowy handel długodystansowy dla sektora", powiedział Braemar.
Zapotrzebowanie na wysyłkę jest mierzone w tonomilach (objętość pomnożona przez odległość). Zakończenie inicjatywy na rzecz Morza Czarnego niekoniecznie jest negatywne dla popytu na żeglugę. Więcej brazylijskich i argentyńskich ładunków kukurydzy do Chin byłoby pozytywne dla tonokilometrów, podobnie jak więcej australijskich ładunków pszenicy skierowanych na zachód i więcej kanadyjskich ładunków na wschód.
Zakaz eksportu do sąsiednich krajów UE
Tymczasem pojawiają się również obawy dotyczące niedawnego zakazu ukraińskiego eksportu do sąsiednich krajów UE, gdzie lokalni rolnicy buntują się, ponieważ nadmiar zmniejsza ich dochody.
Delafraye powiedział, że nie powinno to mieć znaczącego wpływu na rynki międzynarodowe, ponieważ umowy nadal pozwalają ukraińskim ładunkom na tranzyt tych krajów na eksport.
Większość handlu transgranicznego Ukrainy trafiła do Rumunii, a około 70% tych wolumenów zostało następnie ponownie wyeksportowanych, zgodnie z danymi Argus.
"Tak długo, jak tranzyt pozostaje możliwy przez te kraje, a wydaje się, że w takiej sytuacji jesteśmy, wpływ na rynek globalny powinien być ograniczony" - powiedział Delafraye.
"Mity" na temat rosyjskiego zagrożenia nawozami
Obawy o bezpieczeństwo żywnościowe po inwazji nie dotyczyły tylko utraty ukraińskich zbóż. Chodziło też o utratę dostępu do rosyjskich nawozów i surowców nawozowych.
"Obawy były bardzo, bardzo realne, ponieważ Rosja jest głównym dostawcą" - powiedział Nash.
Ceny nawozów były już bardzo wysokie, gdy Rosja najechała Ukrainę, i gwałtownie wzrosły po działaniach wojskowych, a nawóz fosforowy DAP osiągnął w pewnym momencie 1 200 USD za tonę.
Ale podobnie jak w przypadku pszenicy i kukurydzy, ceny nawozów spadły. "Ceny spadły w drugiej połowie 2022 r. To było znaczące i stosunkowo szybkie "- powiedział Nash. "Rynek zareagował, gdy pojawiły się nowe źródła dostaw i rosyjskie materiały nadal płynęły. W wielu przypadkach podaż wzrosła, więc obawy zniknęły. "
Rosyjski eksport DAP i innego głównego nawozu fosforowego, MAP, wzrósł w 2022 r. w porównaniu z 2021 r. "Łączny eksport wzrósł o ponad 4 mln ton. Ten mit, że podaż fosforanów została ograniczona, jest po prostu nieprawdziwy. Rosja faktycznie eksportowała więcej" - powiedział Nash.
USA kupują więcej rosyjskiego nawozu
Rosyjski eksport mocznika wzrósł o 10% w 2022 r. w porównaniu z 2021 r. Wyższe rosyjskie wolumeny do Indii i Turcji odzwierciedlają ruchy na rynkach ropy naftowej i oleju napędowego. Zaskakujące jest to, że Rosja sprzedała również więcej mocznika do USA, Holandii, Francji i Niemiec.
"Innym mitem jest to, że europejskie i zachodnie podmioty odwróciły się plecami do rosyjskiego [nawozu]. Tak się nie stało" - powiedział Nash. "Nie ma sankcji na rosyjskie produkty [nawozowe]. Teoretycznie może swobodnie poruszać się wszędzie – i tak się stało.
"Przy wszystkich obawach w mediach głównego nurtu o utratę dostaw rosyjskiego nawozu, to po prostu się nie wydarzyło".
Podobnie jak w przypadku ziaren, dowód dostępności znajduje się w cenach. Spadają. "Historia prawie wszystkich produktów na rynku gotowych nawozów to słabe ceny, [które] mają spaść" - powiedział. "Rynek się dostosował. Pojawiły się nowe przepływy handlowe. Na całym świecie jest mnóstwo [nawozów]".
Rynki transportu nawozów: Tankowce i masowce
Największym i najbardziej bezpośrednim skutkiem wojny na rynkach nawozów było zamknięcie rurociągu amoniakalnego Togliatti-Odessa. "To zostało natychmiast wyłączone, tracąc 240 000 ton amoniaku miesięcznie w ciągu nocy. To miało ogromny wpływ na ceny "- powiedział Nash.
Rosja zaopatrywała UE w 100% importowanego amoniaku w momencie wybuchu wojny. To kolejny przypadek, w którym żegluga oceaniczna rozwiązała problem. Globalne przepływy handlowe przesunęły się na nowe trasy, kompensując straty rurociągu. Ceny amoniaku wróciły do poziomu sprzed wojny.
Amoniak jest zazwyczaj przewożony na pokładzie mniejszych cystern LPG w kategorii Handysize. Przesyłki krótkodystansowe z Odessy zostały zastąpione przesyłkami długodystansowymi z Chin, Australii, Bliskiego Wschodu i Zatoki Perskiej.
Nowe wzorce handlowe "prowadzą do wzrostu popytu na tonomile dla naszych statków", powiedział Navigator Holdings (NYSE: NVGS). Dziesięć z Handysizes – jedna trzecia floty tankowców Handysize – przewoziło amoniak w ostatnim kwartale.
W suchej masie większość nawozów jest przewożona na masowcach o pojemności 3 000-60 000 DWT, szczególnie w zakresie 25 000-39 999 DWT, powiedział broker statków BRS w marcowym przeglądzie handlu.
Nawóz był mieszanym workiem do suchej wysyłki luzem. Z jednej strony stawki frachtowe dla rosyjskich ładunków wzrosły po wojnie i pozostają powyżej poziomów sprzed inwazji. Z drugiej strony, globalny eksport suchych nawozów masowych spadł o 9% w 2022 r. w porównaniu z 2021 r., podał BRS. Chiny i Maroko gwałtownie ograniczyły eksport, a Chiny celowo ograniczyły odpływ, aby chronić krajowe dostawy po zeszłorocznym skoku cen.
Niższe ceny w 2023 r. "mogą dać trochę wiosny przepływom handlowym nawozów jeszcze w tym roku, zapewniając bardzo potrzebne wytchnienie dla nastawionych masowców", powiedział BRS.
Rosyjski ma większy udział w rynku
Dodajmy to wszystko do siebie, a Rosja okazała się wielkim zwycięzcą pośród wszystkich powojennych zmian w handlu produktami rolnymi i nawozami.
Kraj stoi w obliczu sankcji na rynkach ropy naftowej i oleju napędowego, ale biorąc pod uwagę obawy humanitarne, sankcje są wykluczone, jeśli chodzi o żywność i towary nawozowe. Nawet Ameryka kupuje rosyjskie nawozy.
Od początku wojny Rosja zwiększyła swój udział w rynku i sprzedaż pszenicy, a także mocznika, DAP i MAP. Jeśli zablokuje Black Sea Grain Initiative, może sprzedać jeszcze więcej pszenicy kosztem Ukrainy.
Szkody dla roli Ukrainy na rynkach światowych zostały już wyrządzone. Utrata korytarza zintensyfikowałaby skutki dla gospodarki, jeszcze bardziej utrwalając nowe wzorce handlowe.
"Ogólnie rzecz biorąc, odzyskanie przez Ukrainę poprzedniego miejsca na światowych rynkach rolnych może zająć lata, jeśli konflikt dobiegnie końca" - powiedział Delafraye.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz